Tranh chấp thương mại có yếu tố nước ngoài

Nền kinh tế nước ta hiện nay đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ và phát triển. Số lượng các công ty, tập đoàn nước ngoài đầu tư kinh doanh vào Việt Nam ngày càng nhiều và đồng thời số lượng các tranh chấp xảy ra cũng ngày càng tăng. Bài viết dưới đây của Luật Đông Nam Hải xin đưa ra một số ý kiến xung quanh vấn đề này:

 I. Khái niệm

Xuất phát từ bản chất của khái niệm tranh chấp nói chung chúng ta có thể rút ra khái niệm về tranh chấp thương mại có yếu tố nước ngoài chính là những mâu thuẫn bất đồng (hoặc xung đột) về quan điểm, lợi ích, về quyền và nghĩa vụ phát sinh giữa hai hoặc nhiều bên có yếu tố nước ngoài xảy ra trong quá trình thực hiện hoạt động thương mại nhằm mục đích sinh lợi như mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác. Trong đó yếu rố nước ngoài cần được xác định như sau:

• Có ít nhất một trong các bên tham gia tranh chấp là cá nhân, cơ quan tổ chức nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật nước ngoài nhưng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.
• Căn cứ làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài. Do đó, cho dù các doanh nghiệp tham gia là doanh nghiệp Việt Nam nhưng nếu sự kiện pháp lý là căn cứ phát sinh, thay đổi hay chấm dứt ở nước ngoài hoặc theo pháp luật nước ngoài thì các quan hệ kinh tế, thương mại mà họ tham gia vẫn được coi là có yếu tố nước ngoài.
• Tài sản liên quan đến tranh chấp ở nước ngoài. Chủ thể tham gia đối với trường hợp này vẫn có thể là người Việt Nam nhưng tài sản là đối tượng của tranh chấp đang ở nước ngoài.
• Luật áp dụng để giải quyết tranh chấp thương mại có yếu tố nước ngoài bao gồm: Các điều ước quốc tế, pháp luật của quốc gia, án lệ và tập quán thương mại.

II. Phương thức giải quyết tranh chấp thương mại có yếu tố nước ngoài

Mặc dù là dạng tranh chấp có yếu tố nước ngoài nhưng về bản chất các tranh chấp này vẫn xuất phát từ hoạt động kinh doanh thương mại và trong lĩnh vực kinh doanh thương mại do vậy các phương thức giải quyết tranh chấp vẫn sẽ bào gồm:

• Thương lượng: là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại mà hai bên cùng ngồi lại bàn bạc với nhau nhằm đạt được những thỏa thuận nhất định để giải quyết mẫu thuẫn, bất đồng trong hoạt động kinh doanh thương mại. Đây là phương thức giải quyết tranh chấp được khuyến khích thực hiện khi các bên có thể thương lượng và không cần có sự can thiệp của bên thứ 3, phương thức này không mang tính bắt buộc trước khi khởi kiện ra cơ quan giải quyết tranh chấp.
• Hòa giải: là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại thông qua sự đàm phán của một bên thứ ba có vai trò làm trung gian để giúp đỡ hai bên tranh chấp tìm ra giải pháp chấm dứt những mâu thuẫn xung đột, bất hòa. Về nguyên tắc, bên thứ ba chỉ làm trung gian hòa giải và không có quyền đưa ra quyết định.
• Trọng tài thương mại: Là hình thức giải quyết tranh chấp thương mại mà các bên lựa chọn giải quyết thông qua trọng tài viên hoặc hội đồng trọng tài để xem xét đưa ra phán quyết ràng buộc các bên tranh chấp.
• Tòa án: đây là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại do cơ quan tài phán nhà nước thực hiện. Các bên sẽ đưa vụ việc tranh chấp ra tòa án để yêu cầu giải quyết trong trường hợp các phương thức thương lượng, hòa giải không đạt được hiệu quả và hai bên không có thỏa thuận trọng tài.

III. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài

Điểm khác biệt của việc giải quyết tranh chấp thương mại có yếu tố nước ngoài khi lựa chọn phương pháp giải quyết là Tòa án so với các tranh chấp thương mại thông thường nằm ở trình tự thủ tục giải quyết cũng như việc xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết và áp dụng pháp luật để giải quyết…

Theo đó thẩm quyền của Tòa án Việt Nam giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài được quy định tại chương XXXVIII của Bộ Luật tố tụng dân sự 2015. Tòa án Việt Nam giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài trong các trường hợp sau:

• Bị đơn là cá nhân cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;
• Bị đơn là cơ quan, tổ chức có trụ sở tại Việt Nam hoặc bị đơn là cơ quan, tổ chức có chi nhánh, văn phòng đại diện tại Việt Nam đối với các vụ việc liên quan đến hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện của cơ quan, tổ chức đó tại Việt Nam;
• Bị đơn có tài sản trên lãnh thổ Việt Nam;
• Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở Việt Nam, đối tượng của quan hệ đó là tài sản trên lãnh thổ Việt Nam hoặc công việc được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam;
• Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc có trụ sở, nơi cư trú tại Việt Nam.

Trên đây là một số ý kiến phân tích của Luật Đông Nam Hải về Tranh chấp thương mại có yếu tố nước ngoài. Hy vọng những ý kiến tư vấn của chúng tôi có thể giúp quý bạn đọc giải đáp được phần nào những thắc mắc xoay quanh chủ đề trên. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY LUẬT ĐÔNG NAM HẢI

Hotline: 0976504831/ 0939958886
Email: luatdongnamhai.dnh@gmail.com
Website: luatdongnamhai.com

Địa chỉ: Số 39, Tập thể Cục cảnh sát Hình sự, ngõ 187 Trung Kính – Yên Hòa – Cầu Giấy – HN

Bài viết có liên quan: